Oferta

Akcyza

Akcyza jest podatkiem o charakterze restrykcyjnym, którego głównym celem jest ograniczenie spożywania lub używania szkodliwych, trujących czy niebezpiecznych substancji. Akcyzę często wprowadza się również na te towary, których produkcja jest masowa i tania, a popyt na nie – ogromny. Podatek ten odpowiada za ponad 20% wpływów do budżetu Polski. Pobierany był już w Polsce międzywojennej i kilka lat tuż po II wojnie światowej (później akcyzę zamieniono na podatek obrotowy).

Akcyzę wprowadzono ponownie w 1993 r. Większości z nas akcyza od razu – i słusznie – kojarzy się z alkoholem i tytoniem, produktami oznaczonymi charakterystyczną banderolą. Ale podatek ten wykorzystywany jest także przy dobrach w rodzaju paliw czy energii, napędowych i grzewczych (m.in. przy węglu). Dlaczego? Po pierwsze jest to najprostszy i bardzo skuteczny sposób na zapewnienie pokaźnych wpływów do budżetu, po drugie – można ją uzasadnić względami pro-ekologicznymi. Poza wspomnianymi przykładami akcyzą w Polsce objęte są także samochody.

Ile wynosi stawka akcyzy? W zależności od towaru może być ona wyrażona np. w: procencie maksymalnej ceny detalicznej. Takiemu opodatkowaniu podlegają wyroby tytoniowe: papierosy – 31,41% maksymalnej ceny detalicznej i 206,76 zł za 1000 sztuk; cygara i cygaretki – 280,25 zł za 1 000 sztuk; kwocie na jednostkę wyrobu. Tak opodatkowane są energia, paliwa i alkohol: wódka i spirytus – 5 704,00 zł od 1 hektolitra alkoholu etylowego 100% vol. (w gotowym wyrobie); wino – 158,00 zł od 1 hektolitra gotowego wyrobu. Z kolei samochody osobowe opodatkowane są według następujących stawek: 18,6% dla samochodów o pojemności silnika powyżej 2000 cm sześciennych; 3,1% dla pozostałych aut. Jak widać, stawka akcyzy może znacznie różnić się w zależności od rodzaju towaru, np. stawka na wódkę jest ponad 36 razy wyższa niż na wino. W ten sposób państwo stara się również ograniczać popyt na najsilniejsze, a co za tym idzie, najbardziej szkodliwe, trunki. Kraje Unii Europejskiej same decydują o stawce akcyzy, nie może być ona jednak niższa niż unijne dyrektywy.